 yazısı üzerine Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (“TOBB”) tarafından tüm şirketlere yapılan 1/4/2020 tarihli duyuruda, tüm sermaye şirketlerinin özkaynaklarını korumasına vurgu yapılmıştı. Bu bağlamda, kâr dağıtımında sınırlamaya gidilmesine ilişkin belli hususların genel kurul toplantılarında gündeme konulmasının zorunlu tutulduğu ifade edilmişti. Açıklama sonrasında ilgili sınırlamalar, yürürlüğe giren 7244 Sayılı, Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Yasa”) kapsamına da dâhil edilerek kanunlaştırıldı.){kind=link}
01 Haziran 2020
Sermaye Şirketlerinin Kâr Payı Dağıtımının Sınırlandırılmasına İlişkin Kanun Değişikliği
COVID-19 salgını kapsamında alınan tedbirler çerçevesinde; Ticaret Bakanlığı’nın (“Bakanlık”) yazısı üzerine Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (“TOBB”) tarafından tüm şirketlere yapılan 1/4/2020 tarihli duyuruda, tüm sermaye şirketlerinin özkaynaklarını korumasına vurgu yapılmıştı. Bu bağlamda, kâr dağıtımında sınırlamaya gidilmesine ilişkin belli hususların genel kurul toplantılarında gündeme konulmasının zorunlu tutulduğu ifade edilmişti. Açıklama sonrasında ilgili sınırlamalar, yürürlüğe giren 7244 Sayılı, Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Torba Yasa”) kapsamına da dâhil edilerek kanunlaştırıldı.
TOBB Duyurusunda Neler Yer Alıyordu?
- Geçmiş yıl kârlarının dağıtıma konu edilmemesi,
- Dağıtım tutarının 2019 yılı net dönem kârının %25’ini aşmaması,
- Yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilmemesi
hususları talep edilmiştir. İlgili sınırlamaların, gerek kamuoyunda, gerekse duyuru ifadelerinde dile getirilişi incelendiğinde, uygulanması zorunlu bir düzenleme olarak duyurulduğu görülmektedir.
Bakanlığın ilgili yazısında da dayanak olarak gösterdiği kanun maddesine göre, Bakanlık tarafından şirket genel kurulunda görüşülmesi istenen konuların gündeme konulması zorunludur. Ancak, Bakanlığın yetkisi bununla sınırlıdır. Gündeme konulan maddeler, genel kurul tarafından tamamen ya da kısmen kabul edilebileceği gibi, bu maddelerin kabul edilmemesi de mümkündür.
Torba Yasa ile Neler Getirildi?
Bu kapsamda gündeme gelen ve COVID-19 önlemleri kapsamında çıkarılarak Meclis’te onaylanan ve 16/4/2020 tarihinde yürürlüğe giren Torba Yasa’da şirketlerin kâr payı dağıtımı sınırlandırmalarına da yer verilmiştir. İlgili Torba Yasa ile Kanun’a eklenen Geçici Madde 13’e göre;
Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ve diğer kamu tüzel kişilerinin sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hariç tüm sermaye şirketlerinin;
- 30/09/2020 tarihine kadar, 2019 yılı net dönem kârının yalnızca %25’ine kadarının dağıtımına karar verebileceği,
- Yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyeceği,
- Geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçelerin dağıtıma konu edilemeyeceği,
Ve tüm sermaye şirketleri için geçerli olmak üzere;
- Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten önce kâr payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa %25’i aşan kısma ilişkin ödemelerin 30/09/2020 tarihine kadar erteleneceği;
hususları kanunlaştırılmıştır. Böylece, kâr dağıtım sınırlamalarına ilişkin düzenlemeler aşağıda belirtilen istisnaları haricinde tüm sermaye şirketleri için zorunlu olacaktır.
Bununla birlikte, 18/09/2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile sermaye şirketlerinin kar payı dağıtımına ilişkin getirilen sınırlandırma 31/12/2020 tarihine dek süreceği düzenlenmiştir.
Sınırlamanın Usul ve Esasları ile İstisnaları
17.05.2020 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Geçici 13. Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (“Tebliğ”) ile, Kanun ile getirilen kar payı dağıtımına ilişkin sınırlamaların usul ve esasları ile istisna tutulacak şirketler belirlenmiştir. Buna göre:
- İlgili sınırlamanın iç kaynaklardan yapılacak sermaye artırımında uygulanmayacağı,
- Hesap döneminde zarar edilmiş olmasına karşın, 17.04.2020 tarihinden önce dağıtım kararı alınmış serbest yedek akçelerden henüz ödenmemiş kısma ilişkin tüm ödemelerin de 30.09.2020 tarihine kadar erteleneceği,
- Ertelenen ödemelere ilişkin olarak faiz tahakkuk ettirilmeyeceği,
belirlenmiştir. Ayrıca ilgili Tebliğ’de, sınırlamalardan istisna tutulacak şirketler sıralanmıştır. Buna göre:
- COVID-19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle kısa çalışma ödeneğinden veya ücretsiz izne ayrılıp nakdi ücret desteğinden yararlandırılanları istihdam eden şirketler ile Hazine destekli kredi kefaleti kullanan ve hala kapanmamış kredi borç bakiyesi bulunanlar hariç; 120.000 TL ve altında kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
- Dağıtımına karar verilen kâr payının yarısından fazlasının, başka bir sermaye şirketine olan sermaye taahhüt borcunun nakden ve tek seferde ödenmesinde kullanılması şartıyla kâr payı dağıtımı kararı alınan şirketler,
- Dağıtımına karar verilen kâr payının, imzalanan kredi sözleşmeleri veya proje finansman sözleşmeleri kapsamında 30.09.2020 tarihine kadar ödeme zamanı gelen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde nakden kullanılması şartıyla kar payı dağıtımı alınan şirketler,
istisna kapsamında tutulmuştur.
Sonuç
İçerik: Av. Şafak Varol
Kaynakça:
1- Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmelik Madde 13/5
2- 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Madde 445
3- Tekinalp, Poroy, Çamoğlu, Ortaklıklar-I 624; Kâr payı hakkı, vazgeçilemez, bertaraf edilemez ve alınamaz bir hak olarak ortaya çıkar.
4- 11.HD.13.12.2011, E.5898/K.16593