Giriş

Dolandırıcılık, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) düzenlenen ve iletişim olanaklarının da gelişimine bağlı olarak oldukça sık işlenen suç türlerinden biridir. Bu suç, bir kimsenin hileli davranışlarla başkasını zarara uğratması ve bir yarar sağlaması halinde oluşur. Dolandırıcılık suçu, basit ve nitelikli dolandırıcılık olmak üzere ikiye ayrılır.

Basit Dolandırıcılık

TCK'nın 157. maddesine göre, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır.

Basit dolandırıcılık suçunun oluşması için aşağıdaki unsurların varlığı gerekir:

• Hileli davranış: Failin, mağduru aldatmak veya yanıltmak için bir hileye başvurması gerekir. Hile, en basit tanımıyla nitelikli yalandır.

• Zarara uğrama: Mağdurun veya bir başkasının, failin hileli davranışları sonucu maddi veya manevi bir zarara uğraması gerekir.

• Yarar sağlama: Yukarıda yer verilen zarara karşılık, failin de, kendisi veya bir başkası için yarar sağlaması gerekmektedir.

Nitelikli Dolandırıcılık

Dolandırıcılık suçunun bazı şekillerde ve bazı araçlarla işlenmesi halinde suçun nitelikli hali oluşur. Suçun nitelikli halinin cezası üç yıldan on yıla kadar hapistir. Bazı nitelikli hallerde cezanın alt sınırı dört yıl olarak uygulanır. Bu maddede yer verilen nitelikli hallerden sıklıkla karşılaşılan bazıları şunlardır:

• Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle dolandırıcılık,

• Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle dolandırıcılık,

• Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık,

• Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak dolandırıcılık,

• Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık ,

• Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık,

• Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla dolandırıcılık,

Sonuç

Dolandırıcılık suçu, mağdurlar üzerinde ciddi maddi ve manevi zararlar yaratabilen bir suçtur. Bu nedenle, bu suçla mücadele kapsamında caydırıcılık amacıyla TCK'da dolandırıcılık suçunun basit ve nitelikli halleri düzenlenmiştir. Dolandırıcılık suçunun cezası, suçun basit veya nitelikli hali olmasına, suçun işleniş şekline, elde edilen malvarlığının değerine ve diğer unsurlara göre belirlenir.